Introduction
Δευτερεύουσα ή Εξαρτημένη ονομάζεται η πρόταση που συμπληρώνει το νόημα μιας άλλης πρότασης και εξαρτάται από αυτή.
Ονοματικές [1] λέγονται οι Δευτερεύουσες προτάσεις που είναι ισοδύναμες με ονόματα ουσιαστικά ή ονόματα επίθετα ή αντωνυμίες.
Βουλητικές λέγονται οι δευτερεύουσες ονοματικές προτάσεις που εισάγονται με το μόριο να και συμπληρώσουν την έννοια ενός ρήματος ή κάποιες φορές, ενός ονόματος.
Form
Οι βουλητικές προτάσεις εξαρτώνται από:
- Ρήματα:
- Βουλητικά, τα ρήματα δηλαδή που έχουν τη σημασία του θέλω.
- Κελευστικά, δηλαδή όσα έχουν παρόμοια σημασία με αυτή του διατάζω.
- Αισθητικά.
- Διάφορα άλλα ρήματα, π.χ. φοβάμαι, χαίρομαι, ντρέπομαι, σιχαίνομαι, αηδιάζω, αρχίζω, κινδυνεύω κ.ά.
- Τις εξής κατηγορίες:
- Από αμετάβατα ρήματα στο γ’ πρόσωπο ενικού.
- Από απρόσωπα ρήματα.
- Απρόσωπες εκφράσεις.
- Από περιφράσεις.
- Ουσιαστικά ή επίθετα με συγγενική σημασία με τα προηγούμενα ρήματα, π.χ. ανάγκη, σκοπός, έτοιμος, πρόθυμος κ.ά.
- Αντωνυμίες, συνήθως δεικτικές ή αόριστες σε ουδέτερο γένος, αυτό, εκείνο κ.ά
- Μετά από τις προθέσεις: αντί, δίχως, χωρίς, ίσαμε και τις προθέσεις από, με, σε με το άρθρο (από το, με το, στο) μαζί με τις οποίες δηλώνουν διάφορες επιρρηματικές σχέσεις.
Example
- Εξάρτηση από ρήματα
- Θέλω να γίνω επιστήμονας.
- Ντρέπομαι να ζητήσω βοήθεια από αυτόν.
- Εξάρτηση από απρόσωπα και αμετάβατα ρήματα, απρόσωπες εκφράσεις και περιφράσεις
- Απαγορεύεται να σερφάρετε στο διαδίκτυο την ώρα του μαθήματος.
- Πρέπει να μου γράψετε την ηλεκτρονική σας διεύθυνση.
- Εξάρτηση από ουσιαστικά ή επίθετα
- Ήταν ανάγκη να καλέσω την αστυνομία.
- Το φόρουμ είναι έτοιμο να δημοσιευτεί.
- Εξάρτηση από δεικτικές και αόριστες αντωνυμίες
- Αυτό, να μην προσέχει στον δρόμο όταν οδηγάει, δεν το καταλαβαίνω.
- Εξάρτηση από προθέσεις
- Πήγαμε στον σταθμό των τρένων χωρίς να έχουμε κλείσει εισιτήριο από πριν.
- Μην καθυστερείς άλλο με το να κοιτάς τον χάρτη.
Use
Οι βουλητικές ονοματικές δευτερεύουσες προτάσεις χρησιμοποιούνται ως:
- Υποκείμενο των απρόσωπων ρημάτων ή εκφράσεων,
- Αντικείμενο,
- Επεξήγηση,
- Ονοματικός προσδιορισμός,
- Επιρρηματικός προσδιορισμός μετά από προθέσεις.