Introduction
Söz dizimi bakımından Türkçe, Özne-Nesne-Tümleç-Yüklem şeklindedir.
Form
Fiile bazı sorular sorarak cümlenin ögelerini belirleyebliriz.
| Öge adı | Sorular | Açıklama |
|---|---|---|
| özne | kim, ne | yalın hâl |
| belirtisiz nesne | ne | yalın hâl |
| belirtili nesne | neyi, kimi, nereyi | -i hâli |
| dolaylı tümleç | neye, neyde, neyden, kime, kimde, kimden, nereye, nerede, nereden | -e, -de, -den hâlleri |
| zarf tümleci | nasıl, ne zaman, ne kadar, niçin, neden, ne diye | |
| edat tümleci | ne ile, kim için, ne için |
Example
- Özne
- Defne yarın okula gelecek.
- Ablam her gün kitap okuyor.
- Annem seni seviyor.
- Belirtisiz nesne
- Her gün kitap okuyorum.
- Öğretmen sınıfta alıştırma yaptırıyor.
- Okulda etkinlik yapıyoruz.
- Belirtili nesne
- Arkadaşım kedimi seviyor.
- Sınıf arkadaşımlarım etkinlikleri tekrar ediyor.
- Okulda dersleri çok iyi.
- Dolaylı tümleç
- Masada kalemler var.
- Sınıfta çiftler halinde oyun oynadık.
- Mutfakta yemek var.
- Zarf tümleci
- Kardeşim her gün ders çalışıyor.
- İlkbaharda sınava gireceğim.
- Sonbaharda okullar açılıyor.
- Edat tümleci
- Sınava kalemle girdim.
- Okulda arabayla geldik.
- Babasıyla sınava gittiler.
Use
- Özne
- Zaman ifadesi
- Mekan ifadesi
- Belirtili nesne
- Belirtisiz nesne
- Yüklem
Özel durumların dışında, yüklem genelde cümlenin sonunda yer alır. Dolayısıyla özne ve nesne yüklemden önce gelir. Niteleyen, nitelenenden önce bulunur. Sıfatlar, önüne geldikleri adları, zarflar önüne geldikleri eylemleri veya sıfatları niteler.