Introduction
Fiillere getirilen “-mA, -Iş, -mAk” ekleri ile yapılır. Bu ekler fillere gelerek onları cümle içinde “isim” yaparlar.
Form
Yapı formülünde farklılık görülür. Adlaştırma eklerinin olumsuz yapı formülü şu şekildedir:
fiil kökü + “-mA” eki + “-mA/-(y)Iş” eki + iyelik eki
fiil kökü + “-mA” eki + “-mAk” eki
| İyelik | Olumsuz (-mA) | Olumsuz (-Iş) |
| Benim | Yüz-me-me+m | Bak-ma-y-ış+ım |
| Senin | Yüz-me-me+n | Bak-ma-y-ış+ın |
| Onun | Yüz-me-me+si | Bak-ma-y-ış+ı |
| Bizim | Yüz-meme+miz | Bak-ma-y-ış+ımız |
| Sizin | Yüz-meme+niz | Bak-ma-y-ış+ınız |
| Onların | Yüz-me-me+leri | Bak-ma-y-ış+lar |
Example
- Doktor bu hafta yüzmememi söyledi.
- Annen bu kitabı okumayışına kızdı.
- Çikolata yememesi gerekli.
- Eve geç dönmememizi söylediler.
- Bebek uyuyor, sesli konuşmayışınız daha iyi.
- Bu şarkıyı söylememelerini istedi.
Use
NOT: İsim fiil eki aldığı ve fiilimsi olma kriterlerine uygun olduğu hâlde kalıplaşarak bir varlığın kavramın adı olan sözcükler vardır. Bunlar fiilimsi olarak kabul edilmezler.
- Elindeki çakmak ile oynaması annesini tedirgin etti.
- Her gün dondurma yersen çok hasta olabilirsin.
- Merak ettiğiniz bilgileri giriş kattaki danışmadan öğrenebilirsiniz.
NOT: Olumsuzluk eki olan “-ma, -me” eki ile isim fiil eki olan “-ma, -me” eki karıştırılmamalıdır.
- Ortalığı toplama görevini kardeşine verdiler. (İsim Fiil Eki)
- Bu saatte herkes uyuyor; ortalığı toplama. (Olumsuzluk Eki)
NOT: Fiiller gibi çekimlenemeyeceklerini yukarıdaki açıkmada belirtmiştik. Şimdi bunun örneklerle açıklamasını daha da netleştirelim.
- Uyu-mak istiyorduk.
Uyu-mak-yor-uz istiyorduk.