Κανόνες για τη χρήση του κόμματος

Το κόμμα είναι ένα από τα πιο συχνά σημεία στίξης αλλά πρέπει να προσέχουμε κατά την χρήση του. Υπάρχουν περιπτώσεις που δεν μπορούμε να βάλουμε κόμμα. Παρακάτω θα δούμε παραδείγματα περιπτώσεων στις οποίες βάζουμε και άλλες στις οποίες δεν βάζουμε κόμμα.

Περιπτώσεις που δεν βάζουμε κόμμα:

1. Το ρήμα δεν χωρίζεται ποτέ με κόμμα από το υποκείμενο ούτε το αντικείμενο ή το κατηγορούμενο από το ρήμα.
2. Δεν χωρίζονται με κόμμα λέξεις ή προτάσεις που συνδέονται με τους συμπλεκτικούς συνδέσμους και, ούτε, μήτε, με τους διαχωριστικούς ή και είτε, με το αντιθετικό επίρρημα παρά και με τον συγκριτικό σύνδεσμο παρά.
3. Δεν χωρίζονται με κόμμα οι ειδικές, βουλητικές, ενδοιαστικές και οι πλάγιες ερωτηματικές προτάσεις που αποτελούν αντικείμενο του ρήματος.
4. Δεν χωρίζονται με κόμμα οι δευτερεύουσες αναφορικές προτάσεις.
5. Δεν χρειάζεται κόμμα, κατά κανόνα, στις μετοχικές προτάσεις.

Περιπτώσεις που βάζουμε κόμμα:

1. Με το κόμμα χωρίζουμε λέξεις ασύνδετες που ανήκουν στο ίδιο μέρος του λόγου.
2. Χρειάζεται πάντα κόμμα στην κλητική προσφώνηση.
3. Χρησιμοποιούμε κόμμα για να χωρίσουμε όμοιες προτάσεις ασύνδετες.
4. Με κόμμα χωρίζονται οι δευτερεύουσες προτάσεις που είναι πριν από τις κύριες.
5. Χρησιμοποιούμε κόμμα μετά από βεβαιωτικό ή αρνητικό μόριο, επίρρημα ή επιρρηματική έκφραση στην αρχή περιόδου.
6. Στην αντιθετική σύνδεση των προτάσεων, δηλαδή πριν από λέξεις όπως αλλά, ωστόσο, ενώ, παρόλο, μόνο που, μα, χρησιμοποιούμε κόμμα.
7. Οι παρενθετικές και οι επεξηγηματικές προτάσεις (όταν δεν χωρίζονται με παρενθέσεις ή παύλες) κλείνονται πάντα ανάμεσα σε δύο κόμματα. Αυτό ισχύει και όταν η παρενθετική ή επεξηγηματική πρόταση είναι αναφορική, πλάγια ερώτηση, ειδική, ενδοιαστική.

Περιπτώσεις που δεν βάζουμε κόμμα:

1. Ο καθηγητής διορθώνει τις ασκήσεις.
2. Είναι προτιμότερο να λες την αλήθεια παρά ψέματα και δικαιολογίες.
3. Είναι βέβαιο ότι θα βρέξει. Φοβάμαι μήπως δεν πετύχω στις εξετάσεις.
4. Ό,τι είπε ήταν αλήθεια.
5. Περνώντας από την αγορά ψώνισα λαχανικά.

Περιπτώσεις που βάζουμε κόμμα:

1. Χθες φάγαμε κρέας, πατάτες, σαλάτα, ελιές και ψωμί.
2. Άκουσε με, μπαμπά, πρέπει να σου πω κάτι.
3. Βγήκαμε από το σχολείο, πήραμε το μετρό και φτάσαμε στο σπίτι του.
4. Αν προλάβω, θα έρθω στην γιορτή το βράδυ.
5. Όχι, μη νομίζεις ότι δεν μου άρεσε. Αντίθετα, ήμουν πολύ χαρούμενος.
6. Ήθελα να πάω διακοπές το καλοκαίρι, αλλά δεν είχα λεφτά.
7. Βρεθήκαμε και πήγαμε στο ίδιο μέρος, δηλαδή στο μέρος που είχαμε γνωριστεί την πρώτη φορά.