Introduction
Fiilimsiler, eylemlerin belirli ekler alıp ad, sıfat veya zarf görevinde kullanılan sözcüklerdir. Fiillere benzerler ancak fiiller gibi çekimlenemezler. Türkçede fiilimsiler isim-fiiller (mastar), sıfat-fiiller (ortaç) ve zarf-fiiller (bağ-fiil veya ulaç) olmak üzere üçe ayrılır.
İsim-fiiller fiillerden isim soylu sözcükler türetmemizi sağlar.
İsim-fiiller fiillerden isim soylu sözcükler türetmemizi sağlar.
Form
İsim-fiiller diğer fiilimsiler gibi fiil soylu sözcüklere eklenip onları isim, sıfat veya zarf yaparlar. Olumsuzluk ekini alabilirler. İsim-fiil ekleri üç tanedir: -ma, -mak, -(y)ış
NOT: Bu isim-fiilleri ezberlemek için şu şifreleme kullanılabilir: mayışmak
OLUMLU
İsim-fiillerin olumlu yapı formülü şu şekildedir:
fiil kökü + -ma/-mak/-(y)ış eki
OLUMSUZ
İsim-fiillerin olumsuz yapı formülü şu şekildedir:
fiil kökü + -ma olumsuzluk eki + -ma/-mak/-(y)ış eki
Example
- Olumlu
- Yarın sinemaya gitmek istemiyorum.
- Kitap okumayı seviyorum.
- Kedinin sandalyeye oturuşunu gördüm.
- Olumsuz
- Okula gitmemek için hasta numarası yapıyormuş.
- Doktorlar spor yapmamayı önermiyor.
- Okulun başlamayışı öğrencileri mutlu ediyor.
Use
İsim-fiiller Türkçede sıkça kullanılan eklerdir. Çeşitli görevlerde kullanılırlar:
- İsimlerin tüm özelliklerini gösterirler; cümlede isim gibi kullanılırlar.
- Kalıcı nesne, yer, iş veya kavram adı türetebilirler. Bunlar olumsuzluk eki alamaz.
- “-ma” ekiyle türeyen isimler sıfat olarak kullanılabilirler.