Introduction
Nesnenin bir kişiye veya bir şeye ait olduğunu belirten eklere iyelik ekleri denir.
Form
Türkçede iyelik ekleri -(ı)m, -(ı)n, -(s)ı, -(ı)mız, -(ı)nız ve -(lAr)ı ekleridir. Ses uyumlarına uyacak şekilde -ı, -i, -u, -ü ekleri kullanılır.
Eğer kelime sessiz harf ile bitiyorsa -(ı)m, -(ı)n, -(s)ı, -(ı)mız, -(ı)nız iyelik eklerindeki parantez içindeki kısımlar yazılır.
Eğer kelime sesli harf ile bitiyorsa parantez içindeki kısımları yazmayız.
İyelik eki alan sözcükten önce gelen sözcükler, sözü geçen nesnenin kendilerine ait olduğunu belirtmek için -im veya -(n)ın ekini alırlar; bu eklere ilgi eki ya da tamlayan eki denir.
| Ben-im | ev-im |
| Sen-in | arkadaş-ın |
| O-n-un* | oda-sı |
| Biz-im | araba-mız |
| Siz-in | defterler-iniz |
| Onlar-ın | kalem-leri |
*Kişi zamiri olan “o”dan sonra -(i)n ilgi ekini araya “n” harfini ekleyerek getirebiliriz çünkü Türkçede ünlüyle biten bir sözcüğe gelen ek ünlüyle başlayamaz.
Kelimenin son hecesinde a, ı varsa i harfi ı harfine dönüşür.
Kelimenin son hecesinde e, i varsa i harfini kullanırız.
Kelimenin son hecesinde o, u varsa i harfi u harfine dönüşür.
Kelimenin son hecesinde ö, ü varsa i harfi ü harfine dönüşür.
Example
- Kelimenin son hecesinde e, i varsa i harfini kullanırız
- Kalemimi kim aldı?
- Elbisem mavi.
- Arkadaşım çok zeki.
- Kelimenin son hecesinde a, ı varsa i harfi ı harfine dönüşür.
- Ayakkabın kirli.
- Kitabın çok uzun.
- Atkın çok güzel.
- Kelimenin son hecesinde o, u varsa i harfi u harfine dönüşür.
- Odası çok temiz.
- Boğazı ağrıyor.
- Kekin kakosu çok oldu.
- Kelimenin son hecesinde ö, ü varsa i harfi ü harfine dönüşür.
- Arabamız mavi.
- Gözümüz kapalı.
- Evimiz çok büyük.
- Sizin
- Arkadaşlarınız çok utangaç.
- Elbiseleriniz çok güzel.
- Telefon numaralarınızı yazdınız mı?
- Onların
- Arkadaşları çok mutlu.
- Elbiseleri çok güzel.
- Bu yazarın kitapları çok korkutucu.
Use
- Nesnenin bir kişiye veya bir şeye ait olduğunu belirtmek istiyorsak iyelik eklerini kullanırız.
- İyelik eklerini başka eklerle karıştırmamak için ‘neyin’ ve ‘kimin’ sorularını sorarız. Bu sorulara cevap veriyorsa iyelik eki almış demektir.