Unit 11.2
Adlaştırma: (-ma/-dık/-(y)acak+ İyelik Eki+ -(n)a/-(n)da/-(n)dan/-(n)ı
Advertising
Introduction
Türkçede fiil grubu kelimeler ek alarak isimleşebilir. İsimleşen fiiller böylece cümlede farklı görevlerde kullanılabilirler. Eylemden türemiş adların cümlenin yardımcı unsuru olarak kullanılmasını sağlar.
Form
Adlaşan tümcenin öznesi tamlayan eki, adlaştırma ekleri de bu özne ile uyumlu kişi ekini alır. Adlaşmış tümceler ana cümlenin öznesi veya tümleci olabilir. Bir fiil kökü adlaştırma eklerini iki farklı şekilde alabilir:
OLUMLU
Sadece “İyelik Eki” alabilir:
fiil kökü + “-mA/-dık/-(y)acak” + iyelik eki
- yap-ma+m, sev-diğ+in, konuş-acağ+ımızı)
İyelik ekiyle birlikte hâl eklerinden birini de alabilir:
fiil kökü+ “-ma/-dık/-(y)acak”+iyelik eki + -(n)a/-(n)da/-(n)dan/-(n)ı
- gel-diğ+iniz+e, sinirlen-me+leri+ni, yap-acak+ları+ndan
OLUMSUZ
Adlaşmış fiillerin iki farklı olumsuz yapı formülü vardır:
fiil kökü + olumsuzluk eki “-ma” + “-ma/-dık/-(y)acak” + iyelik eki
- yap-ma-ma+m, sev-me-diğ+in, konuş-ma-y-acağ+ımız
fiil kökü+ olumsuzluk eki “-ma” + “-ma/-dık/-(y)acak”+iyelik eki + -(n)a/-(n)da/-(n)dan/-(n)ı
- gel-me-diğ+iniz+e , sinirlen-me-me+leri+ni, yap-ma-y-acak+ları+ndan
Use
Adlaştırma ekleri eklendiği fiilleri isim yapar. Aldığı eklere göre cümlede çeşitli görevlerde kullanılabilir:
- Adlaştırma eki almış sözcük cümlede özne görevinde kullanılırsa sadece iyelik eki alır.
- Adlaştırma eki almış sözcük cümlede nesne, tümleç görevinde kullanılırsa iyelik ekinin yanı sıra hal eki de alır.
Exercises
The exercises are not created yet. If you would like to get involve with their creation, be a contributor.
Ambassadors
Open TextBooks are collaborative projects, with people from all over the world bringing their skills and interests to join in the compilation and dissemination of knowledge to everyone and everywhere.
Become an Ambassador and write your textbooks.
Online Teaching
Become a Books4Languages Online tutor & teacher.
More information here about how to be a tutor.
