Unit 1.2

Болымды осы шақ

Introduction

Болымды осы шақ[Present simple] осы сәттегі жағдайларды немесе күнделікті қайталанатын іс-әрекеттерді білдіреді.

Болымды формада етістік іс-әрекеттерді сипаттайды.

Form

Болымды осы шақ етістіктің негізгі формасын қолданып,мынадай структураға ие болады:
Subject + verb + …

  • Үшінші жақтың жекеше түрінде тек қана болымды сөйлемде негізгі етістікке – s  жұрнағы жалғанады.
  • Ерекшелік:
    •  -ch, -s, -sh, -x, -z: жұрнағы бар етістіктерге -es (watch ⇒ watches; kiss ⇒ kisses; crush ⇒ crushes; tax ⇒ taxes; buzz ⇒ buzzes) қосылады ;
    •  -y дауыстысына бітетін етістіктер, -y әріпән -i ға ауыстырады және -es (cry ⇒ cries) қосады;
    • do, go, be жәнн have сияқты бұрыс етістіктер ешқандай ережеге бағынбайды: do ⇒ does, go ⇒ goes, be ⇒ is, have ⇒ has.
Present simple affirmative
Subject Verb
I work
You work
He works
She works
It works
We work
You work
They work

Example

  1. Сөйлеп тұрған сәттен кейінгі жасалған іс-әрекет
    • The taxi driver disappears.
  2. Деректер
    • Teachers perform an important role in society.
  3. Күнделікті әдетіміз
    • I usually wake up at 8 o’clock.
    • My boss goes to the gym twice a week.
    • We go to the cinema too much.
  4. Бейресми жай сөйлем
    • The housewife transforms into a princess.
  5. Нұсқаулықтар
    • Go straight and turn left.
    • Restart your mobile phone.
    • Dedicate yourself to your studies.
  6. Тұрақты жағдай
    • I live in Russia.
    • She works in a police station
    • The trainee doctor studies medicine.
  7. Жоспарланған болашақ
    • I start my new job on 17th June.
    • The exam period ends on 24th December.
    • Emily’s plane lands in two hours.
  8. Уәделер…
    • I promise to buy you a new mobile phone.
  9. Кестелер
    • The train leaves at 7 o’clock.

Use

Present simple сұраулы формада төмендегі пункттарды сипаттауға қолданылады:

  1. Сөйлеп тұрған сәттен кейінгі жасалған іс-әрекет (пікірлер);
  2. Деректер(шындыққа жанасатын заттар);
  3. Күнделікті әдеттер (осы шақта күнде қайталанатын әрекеттер);
  4. Бейресми жай сөйлем (әңгіме айтқанда).
  5. Нұсқаулықтар (бұйрықтар);
  6. Permanent situations (жақында болған және болашақта созылатын);
  7. Жоспарланған болашақ (нақты уақытпен жоспарланған);
  8. Үәделер;
  9. Кесте (нақты уақытпен жоспарланған).

Summary

Болымды осы шақ осы сәттегі жағдайларды немесе күнделікті қайталанатын іс-әрекеттерді білдіреді.

Болымды формада етістіктің негізгі формасын қолданамыз.Үшінші жақтың жекеше түрінде тек қана болымды сөйлемде негізгі етістікке – s  жұрнағы жалғанады.

Мысалы:
— “I work on important projects.” = Сөйлем болымды осы шақта,сондықтан негізгі to work етістігін қолданамыз (work).
— “She works on important projects.” = Үшінші жақта тұрғасын,етістікке -s қосылады (works).

Үшінші жекеше жаққа және етістіктің жалғауына байланысты ерекшеліктер бар.

Мысалы:
—  -ch, -s, -sh, -x, -z жұрнақтарына, -es қосылады: “Catch” ⇒ “Catches“.
— -y дауыстысына бітетін етістіктер, -y әріпән -i ға ауыстырады және -es  қосады;”Try” ⇒ “Tries“.

— Болымсыз етістіктермен: do ⇒ does, go ⇒ goes, be ⇒ is, have ⇒ has…

Бұл материалды [Form]бөлімінен қайта қарап шық.Материалды қолдану нұсқаулығы көрсетілген [Example]бөліміне назар аудар.

Exercises

External link to Болымды осы шақ exercises (6).




License