Unit 1.2
Zaman Zərfləri İndiki Bitmiş Zamanla
Advertising
Introduction
Zərflər [adverbs] cümlədəki digər üzvlərin dəyişdiricisi kimi fəaliyyət göstərən ifadələrdir. Geniş bir məlumat təmin edə bilərlər.
Zaman zərfləri [time adverbs] tez-tez indiki bitmiş [present perfect] zamanla istifadə olunur və cümlədəki digər üzvlərin dəyişdiricisi kimi işləyir.
Form
İndiki bitmiş zamanla istifade edilən zaman zərfləri bunlardır: already, just, still və yet.
Onların cümlələrdəki mövqeləri:
- Already: Mübtəda + have/has + already + past participle + …
- Just: Mübtəda + have/has + just + past participle + …
- Still: Mübtəda + have/has + still + past participle + …
- Yet: Mübtəda + have/has + past participle + … + yet
Qeyd: Bitmiş zamanlarla istifadə edilmədikləri zaman fərqli mənaya sahib ola bilərlər.
Example
Təsdiq cümlələr:
- She has just finished training.
- He has already celebrated Christmas.
- Have they still forgotten that it is my birthday?
İnkar cümlələr:
- I still haven’t made any plans for Easter.
- He hasn’t yet spent half an hour running.
- Haven’t they already sent Christmas cards?
Use
Bir hərəkətin nə zaman baş verdiyini, müddətini və nə sıxlıqda olduğunu ifadə etmək üçün zaman zərflərindən istifadə edirik. İndiki bitmiş zamanla istifadə edildikdə bir cümlədə digər üzvlərin dəyişdiricisi kimi çıxış edə bilər.
Əsas zamanın zərfləri bunlardır:
- Already: bir şeyin erkən və ya gözləniləndən daha tez baş verdiyini söyləmək üçün;
- Just: bu anda və ya qısa müddət əvvəl baş verən bir hərəkəti ifadə etmək üçün;
- Still: bitməmiş və ya gözləniləndən daha uzun sürən bir hərəkəti ifadə etmək üçün;
- Yet: indi bir şeyin olmadığını, ancaq yaxın gələcəkdə olacağını söyləmək üçün.
Summary
Zaman zərfləri [time adverbs] bir hərəkətin nə zaman baş verdiyini, müddətini və nə sıxlıqda olduğunu ifadə etmək üçün istifadə edilir. İndiki bitmiş [present perfect] zamanla istifadə edildikdə, bir cümlədəki digər üzvlərin dəyişdiricisi kimi çıxış edə bilərlər.
İndiki bitmiş zamanla already, just və still istifadə edildikdə cümlə mübtəda ilə başlanır, daha sonra köməkçi fel, zaman zərfi və past participle feli sifət artırılır.
İndiki bitmiş zamanla hələ [yet] istifadə edildikdə cümlə mübtəda ilə başlanır, daha sonra köməkçi fel və past participle feli sifət artırılır, əlavə olaraq cümlənin sonuna hələ [yet] zərfi yerləşdirilir.
Məsələn:
— “I have already arrived home.” = Aksiya keçmişdə olmuşdu və bir daha olmayacaq (indiyə qədər).
— “I have just arrived home.” = Aksiya yaxın keçmişdə (qısa müddət əvvəl) baş verib.
— “I still haven’t arrived home.” = Aksiya olmayıb və əvvəllər baş verməli idi (bu vaxta qədər).
— “I haven’t arrived home yet.” = Aksiya keçmişdə və ya indiki vaxtda olmamışdı, çünki bu yaxın gələcəkdə baş verəcəkdir (indiyə qədər).
DİQQƏT: Zərflərdən bəziləri yalnız və yalnız inkar ifadələrdə (və ya əksinə) istifadə olunur. Bundan əlavə, bitmiş zamanlarla istifadə edilmədikləri zaman fərqli mənaya sahib ola bilərlər.
{Form} bölməsinə baxaraq mövzunun bu kontekstdə necə istifadə edildiyini görə bilərsiniz. {Example} bölməsində mövzu ilə bağlı nümunələr tapa bilərsiniz.
Exercises
The exercises are not created yet. If you would like to get involve with their creation, be a contributor.
Ambassadors
Open TextBooks are collaborative projects, with people from all over the world bringing their skills and interests to join in the compilation and dissemination of knowledge to everyone and everywhere.
Become an Ambassador and write your textbooks.
Online Teaching
Become a Books4Languages Online tutor & teacher.
More information here about how to be a tutor.
