Unit 1.1

İndiki Bitmiş Sual Halı

Advertising

Introduction

İndiki Bitmiş [present perfect] keçmişdə baş verən tamamlanmış hərəkətləri ifadə etmək üçün istifadə olunan bir zamandır, günümüzə bağlıdır və hələ də təsiri var.

Sual [interrogative] halında ifadə edildikdə fel mübtəda ilə bağlı bir şeyi soruşur.

Form

İndiki bitmiş zaman sual halında bu quruluşa sahibdir:

Have + mübtəda + past participle + …?

  • Have/has üçüncü şəxs təkində have ⇒ has olaraq dəyişir;
  • Qaydalı keçmiş bitmiş [regular past participles] zaman fellərini düzəldərkən onun sonuna -d və ya -ed şəkilçisi əlavə edilir.
  • Qaydasız keçmiş bitmiş [[irregular past participles] zaman felləri əzbərdən öyrənilməlidir.
Have Subject Past Participle Question
Mark
Have I/you worked …?
Has he/she/it worked …?
Have we/you/they worked …?

{Qaydasız [irregular] fellər haqqında daha çox öyrənmək üçün past Participle-a baxın}.

Example

İndiki ilə nəticələnən keçmiş vəziyyətlər

  • Have I been lucky?
  • Has he been born?
  • Have we had the same experience?

İndiyə qədər olan həyat təcrübələrindən bəhs edən bitmiş hərəkətlər

  • Have I talked to her four times?
  • Has she visited this castle?
  • Have they travelled without their computer?

Use

Biz indiki bitmiş zamanın sual formasından sual vermək üçün istifadə edirik:

  1. İndiki ilə nəticələnən keçmiş vəziyyətlər;
  2. İndiyə qədər olan həyat təcrübələrindən bəhs edən hərəkətlər bitmiş hərəkətlər;

Summary

İndiki bitmiş [present perfect] zamanın sual [interrogative] forması keçmişdə baş vermiş, bu günə bağlanan və hələ də təsirini göstərən tamamlanmış hərəkətləri soruşmaq üçün istifadə olunur.

İndiki bitmiş [present perfect] zamanın təsdiq [affirmative] formasından istifadə edərkən mübtədadan əvvəl have və sonra isə past particile işlədilir. Üçüncü şəxsin təkində has istifadə olunur.

QEYD: Keçmiş bitmiş [past participle] ümumiyyətlə bitmiş zamanlar [perfect tenses] yaratmaq üçün istifadə olunur, keçmiş və ya tamamlanmış hərəkətləri göstərir.

Qaydalı fellərin əsas formasına -d və ya -ed əlavə olunmaqla əmələ gəlir, qaydasız fellərin isə əzbərlənərək öyrənilməsi lazım olan fərqli sabit formaları vardır.

Məsələn:
— “Has she worked on an important project this morning?” =Biz indiki bitmiş [present perfect] istifadə edirik, çünki keçmiş fəaliyyət hələ də bu günə qədər təsir edir (məsələn, küçələr hələ yaşdır).
♦ “Did she work on an important project yesterday?” = Biz keçmiş qeyri-müəyyən [past simple] istifadə edirik, çünki keçmiş fəaliyyət başa çatdı və bu günə təsirlərini vurğulamağa ehtiyac yoxdur.

{Form} bölməsinə baxaraq mövzunun bu kontekstdə necə istifadə edildiyini görə bilərsiniz. {Example} bölməsində mövzu ilə bağlı nümunələr tapa bilərsiniz.

Related

İndiki bitmiş zaman sual halında keçmişdə baş verən tamamlanmış hərəkətləri soruşur, günümüzə bağlıdır və hələ də təsirini göstərir.

Siz həm də onun Təsdiq formasını [affirmative form] (fel təsdiqləyir) və  İnkar formasını [negative form] (fel inkar edir) tapa bilərsiniz.

İndiki bitmiş şəkildə fel formasının necə istifadə ediləcəyini daha yaxşı anlamaq üçün past participle-a baxa bilərsiniz.

İndiki qeyri-müəyyən [present simple] tez-tez təkrarlanan və ya hər zaman baş verən bir şey haqqında danışmaq və indiki davamedici [present continuous] indi baş verən bir şey haqqında danışmaq üçün istifadə olunur.

Exercises


The exercises are not created yet. If you would like to get involve with their creation, be a contributor.



Ambassadors

Open TextBooks are collaborative projects, with people from all over the world bringing their skills and interests to join in the compilation and dissemination of knowledge to everyone and everywhere.

Become an Ambassador and write your textbooks.

Online Teaching

Become a Books4Languages Online tutor & teacher.

More information here about how to be a tutor.

Translations


Contributors

The Books4Languages is a collaborative projects, with people from all over the world bringing their skills and interests to join in the compilation and dissemination of knowledge to everyone, everywhere.

License